Kırmızı Zambak - Anatole France

Düşünürken kendini yalnız buluyor, yazarken yalnız. İnsan ne yaparsa yapsın, yeryüzünde yalnızdır.

    1921 yılında Nobel Edebiyat Ödülü almış olan Anatole France'ın en iyi on aşk kitabından birisi olarak kabul edilen eseri Kırmızı Zambak . Klasik geleneğinin önde gelen yazarlarından birisi kabul edilen Anatole France her türde eser vermiştir. Yapıtlarındaki olay örgüsünün zayıf olduğu gerekçesiyle eleştirilen France'ın canlı ve yaratıcı bir düş gücünden yoksun olduğu da öne sürülmüştür. 

  Kırmızı Zambak yazarın çalkantılı hayatından da izler taşımaktaymış ve yazarın tanıdığı bir kadından esinlendiği de söylenmektedir bu eser için. 

  Kitap, başlangıç kısmında kalabalık bir karakter tablosu ile karşımıza çıkıyor . Akşamları bazı evlerde toplanmak ve toplanan çevrenin kültürel ve ekonomik durumuna göre farklı sohbetlerde bulunmak o dönemin normal olaylarından bir tanesi.  Kitabımız üst sınıfı anlattığı için bizi karşılayan karakterler de bu sınıfa ait. 

  Bu toplantılarda yapılan sohbetler ekonomik , siyasi ve kültürel alanlarda olsa da ortak noktalardan bir tanesi de flört etmek . Evli kadınlar arasından de bu tür flörtler dönem Avrupa'sında çok normal karşılanıyor ve bazı kadınlar kendilerine flörtöz davranmayan erkeklere karşı şakayla karışık tepkilerini de belirtiyorlar. 

  Kırmızı Zambak'taki baş karakterimiz de Therese evli bir kadındır . Genç yaşta evlenmiştir ve kocası kitapta varla yok arası . Yazar çok fazla bahsetmiyor kocasından . Edindiğim izlenime göre de karısı ile ilgilenmeyen birisi.  Sevilmek ve ilgi görmek isteyen Therese kendisine bir sevgili bulur. 

   Burada bir nokta koymak istiyorum kitaba. Okuduğum orta çağa ait İngiltere'yi anlatan kitaplarda erkekler soyunu devam ettirmek için üst sınıfa ait çeyiz getirisi iyi kızlarla evleniyorlar . Evlenmelerinin tek amacı çocuklarının olası. Sevmek , her türlü konuda konuşmak ve fantezilerini tatmin etmek için de metres tutuyorlar . Bu her ne kadar bize göre normal bir davranış olmasa da o toplumun büyük çoğunluğu tarafından normal kabul edilen bir davranış.  Yine bu dönemler Fransa ve Rusya'yı anlatan kitaplara baktığımızda bu sefer kadınları ön planda görüyoruz ve sevgili edinen taraf kadınlar oluyor . Bu durumdan haberdar olan kocalar da oluyor , bir kısmı durumu kabul etmeyerek eşini kendi ve çocuklarından uzaklaştırırken bazı kocalar da görmezden gelmeyi tercih ediyorlar. Dediğim gibi bu tarz durumlar bana göre normal değil . Eminim bir çoğunuz aynı şeyi düşünüyorsunuzdur. O dönemde , o toplulukta bu tarz şeyleri normal kabul edenler varmış ve kitaplar, romanlar aracılığı ile bu davranışlarını yansıtmışlar. 

   Sevgilisinden ayrılan Therese sıkıldığını bahane ederek bir seyahate çıkar ve bu sefer daha fazla sevdiği aşık olduğunu düşündüğü birini bulur. Hisleri karşılıklıdır...

     Aşk bencildir . Evli bir kadına aşık olan erkek sonunda onu kocasından bile kıskanır. Burada Therese'yi sevdiğini söyleyen adam onu kocasından değil eski sevgilisinden kıskanıyor. Bu davranış bana çok saçma geldi. Her akşam kocasının yanına dönüyor kadın ve erkek bunu kıskanmıyor. Ya da herkesin bildiği bir şey kocasının kulağına gitmiyor ya da kuşkulanmıyor . Hayatın olağan akışına aykırı olaylar bunlar. Bunları neden anlatıyorum , çünkü bu kitap bir aşk romanı olarak geçiyor . Ancak ben bir aşk göremedim ortada. O hissi de alamadım !!!

    Dönem halkının düşüncelerini , davranışlarını , sosyolojik özelliklerini inceleyerek aktarmış yazar. Kitabın bu özelliğine bir şey demiyorum. Sade anlatım tarzı da güzeldi . Ancak kitabın başından itibaren konuya giremedim. Kitaptaki duyguları bana yansıtamadı yazar. Bir yazarın ödüllü olması ya da kitabının en çok okunan klasiklerin arasına girmesi onu sevmeniz için yeter mi??? Yetmiyormuş çünkü ben kitabı hiç sevmedim. 

Kitabın Adı : Kırmızı Zambak
Yazar : Anatole France 
Yayınevi : Can Yayınları
Orjinal adı : Le Lys Rouge 
Çevirmen :Tahsin Yücel 
Sayfa Sayısı :288

1921'de Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen Fransız yazar Anatole France’ın yapıtları arasında Kırmızı Zambak’ın özel bir yeri vardır. Romana, Anatole France’ın çalkantılı özel yaşa­mının da yansıdığı, yazarın 1888’de tanıştığı Madam Arman de Cail­lavet’yle ilişkisinden esinlenmiş olduğu söylenebilir. Kırmızı Zambak, seçkinler ve sanatçılar çevresinde geçer, siyasal yaşamdan ilginç yüzler ve davranışlar, şaşırtıcı şairler ve sanatçılarla karşılaşırız. Ama özünde, dönemin Floransa'sında geçen bir aşk öyküsü anlatılır.

Çevirmeni Tahsin Yücel’in deyişiyle, tutkulu bir aşkın, birbiriyle da­ha yeni karşılaşmış iki insanda bilinçsizce doğup gelişerek bütün benliği, neredeyse bütün nesneleri sarması, sonra da hiç denecek bir nedenle yıkılıp gitmesi, Kırmızı Zambak’ın temel konusudur.

    Anatole France Kimdir?

 16 Nisan 1844 yılında Fransa'da dünyaya geldi. Bir kitapçının oğlu olan France çok küçük yaşlarda kitaplar ile tanıştı. Okuduğu okulda hümanist bir kültürle yetişti ve edebiyat ile ilgilenmeye karar verdi.

1900 yılından sonra toplumsal konulardaki düşüncelerini eserlerine yansıtan yazar, ilk kısa öykülerinden biri olan Tiyatroya da uyarlanan Crainquebille isimli 3 perdelik komdedidir.

Anatole France edebiyatın her alanında eserler vermiştir. İlk şiirini 1870 ilk anı kitabını 1885 ilk oyununu 1898 ilk eleştir kitabını ise 1869 yılında yayınlamıştır. 1921 yılında Nobel Edebiyat ödülüne layık görülmüştür. 12 Ekim 1924 yılında hayata gözlerini yummuştur.