Çingene - Ahmet Mithat Efendi

   Ahmet Mithat Efendi'nin okuduğum üçüncü kitabı Çingene. Felatun Bey ve Rakım Efendi , Şeytankaya Tılsımı okuduğum diğer kitapları . Felatun Bey ve Rakım Efendi yıllar önce ödünç alıp okuduğum kitaplardandı bu nedenle blogumda henüz yorumu yok. Yakınlarda kitabı satın aldım tekrar okumak için ancak kitabı görsele eklemeyi unuttum !!!!

  Çingene de Şeytankaya Tılsımı gibi ince bir kitap ve günümüz Türkçesi ile yayımlandığı için çok rahat okunuyor. Yazarın kalemine de alıştığım için hiç zorluk çekmedim okurken aksine eski bir dosta kavuşmuş gibi oldum.

Ahmet Mithat Efendi'nin yarattığı karakterler ile Osmanlının son zamanlardaki beyzadelerin yaşamına da göz atmış oluyoruz . Genellede arkadaşları ile eğlencelere giden , kitap okuyan karakterler . Ancak bu karakterlerin çoğunun çalıştığını görmüyoruz. Bu değirmenin suyu nasıl dönüyor diye okurken aklıma gelince bir de bakıyorum ki mirasyedi oluyorlar. Ya da kira gelirleri ile geçiniyorlar.  Bu tarz yaşam sürenlere biraz eleştiri yaptığımı itiraf ediyorum okuma süreci boyunca.

Kitapta bir beyzade olan Şems Hikmet 'in bir çingene kızını eğitme isteği ve bu çabası ile yaptıklarını konu alıyor.  On altı yaşındaki çingene kızı olan Ziba çok güzeldir ayrıca da öğretilenleri hemen kavrayarak uygulayabilmektedir. Şems Hikmet ilk görüşte etkilenmiş ve bu kızı eğiterek bir hanımefendi yapmak istemiştir. İçin için kızı sevse de bunu ilk başta kendisine dahi itiraf edememiştir. Muhiti ve ailesinin böyle bir  kızı kabul etmeyeceğini  bilmektedir.

Kızı ailesinden alıp bir hanımın yanına yerleştirir. Ona hem nasıl davranılması gerektiği öğretilecek hem de musiki eğitimi alacaktır. Kızın sesi de çok güzeldir...

Statü farkları nedeni ile insanların birbirlerine nasıl davrandıklarına değiniliyor kitapta. Kendi seviyesinden görülmeyen bir kızın nasıl görüldüğü ve o kızla birlikte olmak için sevginin nasıl da yetersiz kaldığı ya da toplum tarafından yetersiz olmak zorunda bırakıldığı anlatılıyor . Karşısındaki kızın en ufak bir hatasında olabilir denileceği yerde hemen çingene olmasına bağlanması insanların nasıl da ön yargılı davrandıklarını gösteriyor .

Hızla biten kitabın sonunda her iki taraf için de üzüldüm. Sonuç olarak kitapta vurgu yapılan nokta son pişmanlığın fayda etmeyeceğidir. Ölümlü dünyada ileriyi düşünerek ve neler olabileceğini göz önünde bulundurarak hareket etmeliyiz.






Kitabın Adı :Çingene
Yazar :Ahmet Mithat Efendi
Yayınevi :İş Bankası Kültür Yayınları
Sayfa Sayısı :104

Ahmet Mithat Efendi Çingene adlı romanında genç bir beyzadenin güzel bir Çingene kızına aşkını anlatırken konuyu Tanzimat döneminin temel düşünsel eksenlerinden medeniyet ve medenileşme kavramları çerçevesinde ele alır. Eser Çingene sevgili dışında, Hintli bir öğretmen ve Ermeni bir ressamın da dahil olduğu, etnik açıdan heterojen bir çevre içinde kurgulanır. Genç ve zengin Istanbul beyefendisi ile güzel ve yoksul Çingene kızının toplumsal konumlarındaki zıtlık eğitimle, medenileşmek suretiyle aşılabilir mi tartışmaları sürerken o dönemde Çingeneler hakkındaki kimi yanlış önyargılar da yazar tarafından sorgulanır.

Ahmet Mithat Efendi Kimdir?

(1844-1912) Tanzimat devrinin önde gelen yazarlarındandır. Gazetecilikle başladığı yazı hayatına hikâye ve roman yazarlığını da ekleyerek çeşitli alanlarda sayısı yüz elliyi bulan eser kaleme almıştır. Yazıyı halkı eğitmek için bir araç olarak gördüğünden ansiklopedik bilgilerle dolu eserlerinde okuyucuyla daima diyalog halindedir. Sofya’da Tuna gazetesinde önce yazar, daha sonra başyazar olarak gazeteciliğe adım atar. Mithat Paşa’yla gittiği Bağdat’ta ressam Osman Hamdi Bey, Muhammed Zühavi ve Şirazlı Bakır Can Muattar gibi isimlerin de bulunduğu oldukça geniş kültürlü bir çevreye girerek Batı ve Doğu kültürleri üzerine bilgisini derinleştirir. Tahtakale’deki evinde kendi matbaasını kurup kitaplarını yayımlamaya başlar. Bir yandan da yayımladığı Devir, Bedir, Dağarcık, Kırkambar gibi gazete ve dergilerle gazeteciliğe devam eder. Yazılarından dolayı Abdülaziz yönetimi Namık Kemallerle birlikte onu da sürgüne gönderir. Üç yıl süren Rodos sürgününde çocuklar için bir okul açarak ders vermeye başlar ve ilk romanlarını yazar. İstanbul’a döndüğünde çeşitli memuriyetlerde bulunur ve Türk basın tarihinin en uzun soluklu gazetelerinden Tercüman-ı Hakikat’i kurar. Hemen her konuda, üstelik yeni tekniklerle de yazan Ahmet Mithat’ın seçme eserlerine Türk Edebiyatı Klasikler Dizimizde yer vermeyi sürdüreceğiz.

Ahmet Mithat Efendi'nin Okuduğum Diğer Kitapları :

* Şeytankaya Tılsımı

* Felatun Bey ve Rakım Efendi